වරහන් වර්ග සහ ඒවායේ අනුපිළිවෙල
☆
සමීකරණවල වරහන් වර්ග කිහිපයක් භාවිතා වේ. ඒවා ඉවත් කිරීමේදී නිශ්චිත අනුපිළිවෙලක් අනුගමනය කළ යුතුය.
වරහන් අනුපිළිවෙල:
1. සුළු වරහන: ( )
2. සඟල වරහන: { }
3. කොටු වරහන: [ ]
ප්රශ්නය 1: $5\{2(x+3)-1\}+2=47$ යන ප්රකාශනයේ පළමුව ඉවත් කළ යුත්තේ කුමන වරහනද?
වරහන් ඉවත් කිරීම (ඇතුළත සිට පිටතට)
☆
වරහන් කිහිපයක් ඇති සමීකරණයක් විසඳීමේදී, ඇතුළතම ඇති වරහනේ සිට පිළිවෙලින් පිටතට වරහන් ඉවත් කළ යුතුය.
උදාහරණය: $5\{2(x+3)-1\}+2=47$
1. මුලින්ම ඇතුළතම ඇති සුළු වරහන $(x+3)$ ඉවත් කරන්න.
$5\{2x+6-1\}+2=47$
2. දැන් සඟල වරහන $\{...\}$ තුළ ඇති පද සුළු කරන්න.
$5\{2x+5\}+2=47$
ප්රශ්නය 2: $5\{2x+6-1\}+2=47$ සමීකරණයේ ඊළඟ පියවර කුමක්ද?
ප්රශ්නය 3: $5\{2x+5\}+2=47$ සමීකරණයේ සඟල වරහන ඉවත් කළ විට ලැබෙන ප්රකාශනය කුමක්ද?
විසඳීමේ ක්රම දෙකක්
☆
සමහර අවස්ථාවලදී, පිටතම වරහන ඉවත් කිරීමට ගුණ කරනවා වෙනුවට, සමීකරණයේ දෙපසම පිටත සංඛ්යාවෙන් බෙදීමෙන් විසඳීම පහසු වේ.
උදාහරණය: $2\{3(2x-1)+4\}=38$
ක්රමය 1 (බෙදීම): දෙපසම 2න් බෙදීමෙන්, $3(2x-1)+4=19$
ක්රමය 2 (ගුණ කිරීම): වරහන ඉවත් කිරීමෙන්, $6(2x-1)+8=38$
ප්රශ්නය 4: $2\{2(x-1)+2\}=18$ සමීකරණය විසඳීම සඳහා ගත හැකි සරලම පළමු පියවර කුමක්ද?
ප්රශ්නය 5: $2\{2(x-1)+2\}=18$ සමීකරණයේ දෙපසම 2න් බෙදූ විට ලැබෙන සමීකරණය කුමක්ද?
පාඩම් සාරාංශය
- වරහන් කිහිපයක් ඇතිවිට, ඇතුළතම ඇති වරහනේ සිට පිටතට පිළිවෙලින් ඉවත් කළ යුතුය.
- වරහනක් තුළ ඇති පද තවදුරටත් සුළු කිරීමට ඇත්නම්, පිටතින් ගුණ කිරීමට පෙර වරහන තුළ සුළු කිරීම මගින් ගණනය පහසු කරගත හැක.
- සමීකරණය $A\{...\}=B$ ආකාරයට ඇත්නම්, $\{...\}$ තුළ ඇති ප්රකාශනය සෙවීමට දෙපසම A ගෙන් බෙදීම බොහෝවිට පහසු ක්රමයකි.